BÁO CÁO SÁNG KIẾN ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP LÀM ĐỒ DÙNG ĐỒ CHƠI TỪ NGUYÊN VẬT LIỆU PHẾ THẢI- TÁC GIẢ: NGUYỄN THỊ DIỆU- GIÁO VIÊN TRƯỜNG MN ĐẠI HÒA

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

BÁO CÁO SÁNG KIẾN
ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP LÀM ĐỒ DÙNG ĐỒ CHƠI TỪ NGUYÊN VẬT LIỆU PHẾ THẢI

1. Mô tả bản chất của sáng kiến:
Trong thời đại công nghiệp hoá, hiện đại hoá, kinh tế phát triển, đồ chơi của trẻ em rất hiện đại, nhu cầu sử dụng đồ chơi của trẻ cũng rất cao, trẻ thích những đồ chơi điện tử, như: Tàu điện, máy bay, ô tô điều khiển tự động, đĩa bay…. Có những trẻ lại thích những đồ chơi mang tính bạo lực như: Súng đạn giả, kiếm, phi tiêu, … và cũng có nhiều bậc phụ huynh quên hẳn đi những đồ chơi được làm từ dân gian như: Con cào cào làm bằng lá dừa, con trâu bằng lá mít, chong chóng quay bằng giấy bìa, ….
Chính vì vậy mà ngày nay, ngành học mầm non đang tập trung đưa vào giờ học, giờ chơi những đồ dùng, đồ chơi tự làm, làm bằng nguyên vật liệu phế thải được tận dụng. Từ việc hướng dẫn trẻ cách tự làm đồ chơi để trẻ tự tạo ra những đồ chơi cho mình, nhằm giúp trẻ thể hiện tính khéo léo, kiên trì, bền bỉ, phát triển trí tuệ của trẻ. Làm đồ chơi tự tạo giúp cho trẻ từ chỗ không biết, chưa biết đến cách tự làm đồ chơi cho chính mình, trẻ biết thể hiện tình cảm, sự hứng thú khi làm ra được sản phẩm. Ví dụ: Khi trẻ làm ra được con trâu từ bèo lục bình, trẻ sẽ chơi với con trâu mình làm ra, vừa chơi vừa đọc vè. Từ đó giúp trẻ hiểu biết thêm về ích lợi của con trâu, biết được sự gắn bó của con trâu với nghề nông. Hay từ những lõi giấy vệ sinh, lá cây khô, hộp đựng cơm, hộp sữa chua, giấy bìa trẻ tạo ra những chú thỏ, những con trâu xinh xắn…
Theo tài liệu tự làm đồ chơi cho trẻ mẫu giáo của nhà xuất bản giáo dục năm 2005 giúp trẻ nhận ra được mình làm cái gì đẹp, cái gì xấu, tại sao bạn làm được, bạn làm đẹp. Trẻ cần cố gằng làm được như bạn, từ đó giúp trẻ phát triển tư duy, óc thẩm mỹ, tính sáng tạo, luôn kích thích trẻ tạo ra đồ chơi mới cho chính mình theo sự hướng dẫn của cô. Ví dụ: Làm những con vật nuôi trong gia đình như con heo bằng hộp sữa chua, khi làm xong trẻ sẽ quan sát xem con heo của mình và của bạn sau đó trẻ so sánh con heo của mình và của bạn, trẻ sẽ nhận ra được con heo nào đẹp hơn, con heo nào xấu hơn và vì sao lại xấu hơn từ đó sẽ giúp trẻ phát triển óc quan sát, thẩm mỹ của trẻ…
1.1. Các giải pháp thực hiện, các bước và cách thức thực hiện:
Trước khi bước vào nghiên cứu vấn đề, tôi nghĩ rằng việc đầu tiên tôi cần phải làm đó là phải chuẩn bị tất cả các điều kiện tốt nhất dành cho trẻ hoạt động, bên cạnh đó tôi nghĩ chỉ có điều kiện không thì chưa đủ mà các điều kiện đó phải cần đảm bảo tính an toàn tuyệt đối dành cho trẻ. Nên tôi đã đưa ra biện pháp đầu tiên cho nội dung nghiên cứu đó là:
Biện pháp 1: Chuẩn bị các điều kiện an toàn để trẻ tham gia làm đồ dùng đồ chơi cùng cô giáo
Môi trường cho trẻ thực hiện cần phải đưa lên hàng đầu, đảm bảo vệ sinh sạch sẽ, chỗ ngồi chơi, ngồi học thoáng mát có đủ ánh sáng cho trẻ khi thực hiện học và chơi. Việc chuẩn bị các điều kiện an toàn không những có tác động đến sự phấn đấu của trẻ mà còn tạo ra một môi trường làm việc an toàn, hợp vệ sinh mà còn tạo cho trẻ có một tâm lý an toàn, tự tin từ đó an tâm cho trẻ hoạt động, hơn nữa tác động mạnh mẽ đến lương tâm, trách nhiệm, lòng yêu nghề của các cô giáo, từ đó tạo cho trẻ có các giờ học hấp dẫn, có chất lượng cao góp phần vào sự nghiệp trồng người, nâng cao chất lượng hiệu quả ở trẻ. Ví dụ: Khi cho trẻ thực hiện trong lớp thì đòi hỏi lớp học phải sạch sẽ, thoáng mát, bên cạnh đó chọn cho trẻ một chỗ ngồi rộng rãi đủ để trẻ hoạt động thỏa mái…. Ngoài ra việc tìm kiếm nguyên vật liệu cũng không kém phần quan trọng, nguyên vật liệu cho trẻ hoạt động cần phải đảm bảo tính an toàn và dễ sử dụng như: Hộp sữa, hộp sữa chua, vỏ ốc, lõi giấy,… Tránh sử dụng các vật liệu gây nguy hiểm cho trẻ như: Sắc nhọn, vật dễ vỡ, nguyên vật liệu dễ gây ra xác da, hay chảy máu, nguyên vật liệu không mang tính gây độc hại, được vệ sinh sạch sẽ, màu sắc hấp dẫn.
Khi tôi đã nghiên cứu áp dụng phương pháp này thì bản thân tôi thấy tự tin hơn khi cho trẻ hoạt động. Vì khi trẻ thực hiện bất cứ hoạt động nào thì việc đảm bảo tất cả các điều kiện an toàn cho trẻ phải đặt lên hàng đầu, bên cạnh việc đảm bảo an toàn còn tạo cho trẻ một không khí thoải mái, có như vậy trẻ sẽ hứng thú hơn khi tham gia vào hoạt động.
Ngoài ra tôi nghĩ việc giới thiệu những mẫu mới, mẫu dễ làm mà tiện ích để gây hứng thú cho trẻ và kích thích sự tò mò của mọi người khi được sử dụng đồ dùng, đồ chơi được làm từ nguyên vật liệu phế thải cũng không kém phần quan trọng. Nên tôi đã quyết định chọn giải pháp thiết kế mẫu và giới thiệu mẫu mà tôi đã tìm tòi đến với trẻ và cho tất cả mọi người cùng tham khảo để thực hiện.
Biện pháp 2: Thiết kế mẫu và giới thiệu mẫu
* Thiết kế mẫu cho trẻ mẫu giáo
Đối với trẻ mẫu giáo mẫu phải thu hút, gây sự hứng thú của trẻ và đến mọi người, tạo sự ham muốn được sờ mó, được làm ra sản phẩm đó thì cô giáo cần phải có cách thiết kế mẫu và đặc biệt mẫu đồ chơi phải phù hợp với từng lứa tuổi, các loại mẫu phải đa dạng phong phú. Ví dụ: Thiết kế mẫu con cá có nhiều dạng như con cá hình tròn, con cá hình thoi, cá cảnh, … Từ những đĩa CD, những quả bóng nhựa bị xì hơi, vỏ trứng, nắp chai nhựa ghép lại, hay làm con heo thì chuẩn bị hộp sữa chua…. Hơn nữa các đồ chơi này phải phù hợp với kinh nghiệm và khả năng của trẻ, không nên thiết kế mẫu xa lạ và quá khó đối với trẻ dẫn đến trẻ không thích làm. Đặc biệt mẫu của cô thiết kế phải luôn thay đổi, đa dạng, phong phú, nhiều kiểu và nhiều màu sắc khác nhau. Ví dụ: Con mèo, con gà, những chú thỏ ngộ nghĩnh, đoàn tàu hoả, con rùa, con kiến, con bướm, con trâu hay những mẫu thời trang của bé. Những mẫu đồ dùng này có mỗi cách làm khác nhau và bằng nguyên vật liệu hết sức gần gũi với trẻ như: Hộp sữa, vỏ sò, nắp chai, xốp, quả bóng bàn, …những nguyên vật liệu này sẵn có ở địa phương, dễ tìm kiếm. Hơn nữa, đồ dùng, đồ chơi ở lứa tuổi mẫu giáo đòi hỏi phải có kích thước vừa phải, phù hợp với việc cầm nắm của trẻ. Nhưng những kích thước càng nhỏ thì việc làm càng khó và lâu, đòi hỏi cô giáo phải chịu khó, kiên trì, bền bỉ. Ngoài những gì tôi đã biết và sưu tầm, tôi còn học hỏi thêm các bạn đồng nghiệp của mình và các bạn trường khác để tạo ra các đồ dùng, đồ chơi phong phú, phù hợp với từng hoạt động. Mỗi khi tôi tìm kiếm hay thiết kế được một mẫu sản phẩm mới nào đó thì tôi liền áp dụng vào các giờ học, giờ chơi, giờ hoạt động ngoài trời để hướng dẫn trẻ thực hiện. Điều quan trọng ở đây mỗi sản phẩm phải phù với từng chủ đề. Ví dụ ở chủ đề “ Thế giới động vật” thì tôi thiết kế mẫu về các con vật sau đó tôi sẽ hướng dẫn trẻ thực hiện.
*Thiết kế mẫu cho cô
Đối với việc áp dụng vào cuộc sống của con người và các lĩnh vực khác thì đòi hỏi chọn mẫu phải phù hợp với từng lĩnh vực, mẫu phải có tác dụng, có lợi ích, ít tốn thời gian và đồng thời tiết kiệm được kinh phí. Có nhiều thứ không dùng nữa nhưng khi tái chế lại cực kỳ hữu ích mà ít người để tâm. Vỏ chai nhựa là vật luôn bị vứt một cách đáng thương sau khi sử dụng. Tuy nhiên, đọc xong bài này chắc chắn bạn sẽ phải suy nghĩ lại việc đó. Có nhiều cách tái chế vỏ chai nhựa bỏ đi thành vật dụng vô cùng hữu ích! Vỏ chai nhựa có thể sử dụng làm những vật trang trí trong nhà vô cũng xinh xắn và đầy sáng tạo. Bạn có thể tự làm cho mình đèn bàn, hộp bút, lọ hoa… bằng chính những chai nhựa mà mình bỏ đi hàng ngày. Thật thú vị phải không nào? Vậy từ chai nhựa chúng ta có thể biến hóa thành những gì?: Trước hết bạn có thể tận dụng các chai nhựa để làm mô hình rau sạch tại trường, bạn có thể kết các chai lại để trồng hoa trang trí hay bạn có thể làm một chậu hoa ngộ nghĩnh treo ở góc tường, bạn có thể làm một hộp đựng bút, một cái chậu để cho chim ăn, làm các hộp đựng bánh mứt trong ngày tết, hộp đựng đồ trang điểm….chỉ cần bạn trang trí một số chi tiết nhỏ vào thì trông thật là tuyệt đấy. Hay từ những vỏ sò, vỏ ốc, bạn có thể làm những cái chuông gió treo trước cửa lớp…Tôi tin chắc qua việc giới thiệu các mẫu đồ dùng như vậy các bạn sẽ quan tâm hơn và áp dụng nhiều đấy. Với những mẫu thiết kế này tôi sẽ giới thiệu đến phụ huynh vào các cuộc họp phụ huynh hay khi đi tìm kiếm nguyên vật liệu tôi cũng có thể giới thiệu đến mọi người ở mọi lúc mọi nơi.
Từ khi áp dụng phương pháp này tôi thấy trẻ cùng mọi người xung quanh rất tò mò, thích được khám phá chúng, thích được tự tay làm ra những sản phẩm như vậy. Điều quan trọng ở đây những sản phẩm tôi đã thiết kế để làm mẫu đều mang tính tiện ích từ trẻ và giáo viên. Nên tôi chọn phương pháp này là một quyết định đúng đắn trong việc nghiên cứu.
Tất cả chúng ta đều biết việc làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu phế thải thì cần những vật liệu gì để làm, những vật liệu đó có từ đâu. Nên tôi đã lập kế hoạch trong việc tìm kiếm nguyên vật liệu của mình.
Biện pháp 3: Tìm kiếm nguyên vật liệu
Việc làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo đòi hỏi cần có nguồn nguyên vật liệu phế thải dồi dào và nhiều chủng loại khác nhau, vì thế tôi phải tìm kiếm, thu gom ngay từ đầu năm học và thu gom một cách có chọn lọc như: Thu gom những nguyên vật liệu dùng vào việc gì?, làm được cái gì?, có độc hại và nguy hay không. Cách tìm kiếm nguyên vật liệu của tôi như sau: Khi trẻ đến lớp mang theo sữa, mang theo bánh, hộp C, … khi trẻ dùng xong tôi thu gom hộp sữa, ống hút, những lõi giấy vệ sinh, nếu bằng hủ nhựa tôi đem cọ rửa thật sạch phơi nắng cho khô, nếu hộp giấy tôi đem lau chùi, phơi nắng cho khô sau đó cho vào bao để cất, khi cần mang ra để sử dụng. Bên cạnh đó tôi thu gom các nguyên vật liệu phế thải đó tại gia đình mình hay từ những nhà xung quanh, khi thu gom tôi còn tuyên truyền mọi người thu gom để tận dụng tái tạo lại để sử dụng.
Khi làm xong những đồ dùng, đồ chơi tôi thường đưa vào trong hoạt động học nhằm lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường, từ đó tôi nhắc nhở trẻ về nhà khi ăn xong những thức ăn thì thu gom những cái cô cần mang đến lớp cùng làm đồ chơi với cô và bạn như: Hạt na, vỏ ốc, quả bóng nhựa vỡ, nắp chai nhựa, những hộp phấn trang điểm củ, hộp sữa, chai nhựa,…..
Khi trẻ làm xong những đồ dùng, đồ chơi tự tạo tôi mang ra trưng bày và chụp đưa lên zalo nhóm lớp để phụ huynh xem những sản phẩm mà con họ làm ra được. Hầu hết phụ huynh rất hài lòng, cũng là lúc tôi tuyên truyền với phụ huynh về việc làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo và nhờ phụ huynh tìm những nguyên vật liệu sẵn có ở nhà mang đến cho cô như: Lịch cũ, báo cũ, lá dừa, võ trứng, ống nhựa, ống chỉ, lõi giấy vệ sịnh, thùng cạt tông, vỏ chai nước giải khát, các lọ dầu gội đầu, lọ comfor, vỏ hộp sữa, vỏ hộp C, chai dầu nhớt, chai nước mắm nam ngư, vỏ chai nước rửa chén, xốp vụn, các que kem, thìa sữa chua, các túi ni lông, vải vụn, len vụn, vỏ hộp sữa chua, vỏ hộp bánh, vỏ ngao, cát mịn, ống hút… … từ đó tôi chọn lọc nguyên vật liệu và hướng dẫn trẻ cách làm, luôn quan sát xem những nguyên vật liệu nào dễ làm, trẻ thích làm, tôi cung cấp nội dung kiến thức kịp thời để trẻ áp dụng vào hoạt động học, hoạt động chơi và làm ra đồ dùng, đồ chơi.
Mặt khác, việc tuyên truyền đến các bậc phụ huynh học sinh chưa sâu sát, chặt chẽ từ đó dẫn đến tình trạng phụ huynh chưa quan tâm đồng đều, còn lại một số ít phụ huynh chưa hiểu hết ý nghĩa, tầm quan trọng của việc làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ nên việc thu gom nguyên vật liệu phế thải còn hạn chế. Nên tôi quyết định đưa ra biện pháp tuyên truyền.
Biện pháp 4: Truyên truyền rộng rãi với các ngành biết được lợi ích của việc tái tạo đồ dùng từ nguyên vật liệu phế thải
Trước hết các bạn cần phải biết việc tái tạo đồ dùng từ nguyên vật liệu phế thải đêm đến cho ta những lợi ích gì? Đó chính là: Thứ nhất là bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, Thứ hai là tiết kiệm chi phí, thứ ba là bảo vệ môi trường, thứ tư là giảm diện tích và số lượng bãi rác.
Từ các lợi ích đó cho chúng ta thấy việc tái tạo các đồ dùng từ nguyên vật liệu phế thải là một vấn đề cần cộng đồng quan tâm và áp dụng.
Đối với trẻ mầm non việc làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu phế thải là một ý kiến hết sức sáng tạo. Vì ở đây trẻ được trải nghiệm, được làm, được khám phá, được học và được chơi…Đó chính là vấn đề hết sức cần thiết và quan trọng đối với trẻ mầm non. Qua đây sẽ phát triển óc tư duy, sáng tạo của trẻ và điều quan trọng ở đây nó góp phần hoàn thành nhân cách của trẻ sau này như là: Trẻ biết quý trọng, giữ gìn, bảo quản sản phẩm mình làm ra, rèn tính kiên trì, bền bỉ, chịu khó và biết ý nghĩ sức lao động của bản thân và là kim chỉ nam trong việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường.
Ví dụ: Trẻ sử dụng hộp sửa chua để làm con lợn, dùng chiếc đĩa bỏ để làm con cá, dùng những hộp sửa mà trẻ uống hằng ngày để làm nên những đoàn tàu…
Tất cả các nội dung trong biện pháp tôi sẽ tuyên truyền mọi lúc mọi nơi, khi họp phụ huynh, khi phụ huynh đưa đón trẻ, trên nhóm zalo lớp và khi tôi đi tìm nguyên vật liệu phế thải từ địa phương hay những nơi công cộng. Việc áp dụng biện pháp này tôi thấy phụ huynh đã hiểu được tầm quan trọng của việc làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu phế thải cho trẻ chơi và cho giáo viên là rất có tiện ích. Nên tôi cũng thành công trong việc áp dụng biện pháp này.
Biện pháp 5: Hướng dẫn cách làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu phế thải
* Đối với trẻ mẫu giáo
Việc làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo không những giúp trẻ có nhiều đồ chơi, phát triển tư duy, óc tưởng tượng, phát triển nhận thức, phát triển ngôn ngữ, kích thích sự tìm tòi khám phá ở trẻ, mà nó còn mang lại sự liên kết giữa giờ học và giờ chơi. Ví dụ: Giờ khám phá khoa học thuộc chủ đề Côn trùng, tôi cho trẻ quan sát con kiến, sau khi thực hiện hoạt động chung xong trẻ biết kiến sống theo đàn, kiến tha lá về để làm tổ, trẻ biết được các bộ phận của kiến, đến giờ hoạt động góc tôi cho trẻ chơi ở các góc như: Làm tổ kiến, tạo hình con kiến, hát múa những bài hát có nội dung về con kiến.
Tôi hướng dẫn trẻ cách làm tổ kiến, con kiến:
– Nguyên vật liệu tận dụng gồm: Vỏ trứng cút, quả nho nhựa, giấy màu các loại, hạt đậu xanh, hạt đậu đen, băng keo, …
– Cách làm:
+ Con kiến: Chọn 3 vỏ trứng cút hoặc 3 quả nho nhựa, dùng keo gắn nối liền nhau tạo thành đầu, mình và bụng con kiến, tiếp theo dùng giấy màu và hạt đậu trang trí tạo thành mắt, râu, chân.
+ Tổ kiến: Dùng vỏ quả bưởi đính keo xung quanh, sau đó lấy lá khô dán vào xung quanh tạo nên tổ kiến.
Để thể hiện sự liên kết giữa các nhóm chơi, tôi cho trẻ mang sản phẩm của mình làm ra tặng cho các bạn cùng chơi. Đồ chơi này giúp trẻ thoả mãn nhu cầu vui chơi của trẻ, thoả mãn nhu cầu nhận thức: Vận dụng vốn kiến thức của trẻ tạo thành con kiến, tổ kiến, thoả mãn nhu cầu tưởng tượng: Trẻ có thể tưởng ra được kiến có nhiều màu sắc khác nhau, thích làm con kiến theo ý của mình. Từ những đồ dùng, đồ chơi tự tạo mà tôi chọn lọc, hướng dẫn cho trẻ chơi ở các góc cũng đem lại nhiều niềm vui, sự đam mê cho trẻ, thể hiện được những phần năng khiếu có ở riêng mỗi trẻ.
Ví dụ: Hướng dẫn cho trẻ làm con cá, con trâu, con ếch, đàn tàu.
Lúc đầu tôi cho trẻ xem các sản phẩm mà tôi đã chuẩn bị sẵn, sau đó tôi cho trẻ nhận xét về các sản phẩm, các vật liệu để gì làm nên sản phẩm?, các vật liệu này có từ đâu? Cô giáo dục trẻ biết tận dụng các vật liệu phế thải mà hằng ngày trẻ bỏ đi để làm nên những đồ dùng đồ chơi thật đẹp và ngộ nghĩnh, bên cạnh đó giúp chúng ta bảo vệ môi trường xanh- sach- đẹp.
– Cách làm:
+ Con cá: Chuẩn bị hộp C hoặc đĩa, giấy cạt tông và ít xốp vụn.
+ Ta sử dụng hộp C hoặc đĩa CD bỏ để làm thân cá, giấy cạt tông cắt làm đuôi cá và vay cá, dùng xốp vụn làm mắt cá. Sau đó lấy hồ hoặc keo gắn các bộ phận lại với nhau để tạo thành con cá.
+ Con trâu: Chuẩn bị: Bình sữa su su, nắp hộp hồ, giấy cạt tông, xốp vụn, sơn.
+ Bình sữa susu sơn màu đen làm thân, nắp hộp hồ làm đầu, giấy cạt tông cắt làm đuối và sừng trâu, xốp vụn làm mắt. Sau đó gắn chúng lại tạo thành con trâu.
+ Đoàn tàu: Hộp sữa, nắp C2, xốp vụn.
+ Dùng xốp vụn nối các hộp sữa lại với nhau, gắn các nắp C2 ở dưới làm bánh xe.
+ Con ếch: Bình nhựa, nắp C2, xốp vụn, phim.
+ Cắt 2 đít chai úp lại sơn màu xanh hoặc xóm, nắp chai C2 làm mũ, phim cắt làm chân và lá, xốp vụn làm mắt. sau đó gắn các bộ phận lại với nhau tạo thành con ếch.
Đồ dùng, đồ chơi không những phục vụ cho tiết học và hoạt động góc mà còn mang tính chất cho trẻ chơi tự do hoặc chơi hoạt động ngoài trời với những đồ chơi mà trẻ làm ra, như có thể dùng những lá dừa làm thành chong chóng cho trẻ chơi hoạt động ngoài trời, hoặc lấy ống chỉ ghép lại sau đó dùng giấy gương các màu bịt một đầu để tạo thành ống nhòm cho trẻ chơi ngoài trời. Trẻ có cảm giác thoải mái khi được chơi ngoài trời cùng các bạn và trao đổi cùng nhau, bạn nhìn thấy bầu trời có màu đỏ, trẻ khác thì nhìn thấy bầu trời có màu vàng, … qua đó, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, trẻ hiểu được sự thay đổi của bầu trời là do đồ chơi của trẻ tạo ra từ ống nhòm có giấy gương.
Tất cả các đồ dùng trên được tôi hướng dẫn trẻ áp dụng vào các hoạt động, tôi thấy trẻ rất hứng thú tham gia vào các hoạt động, đôi lúc tôi thấy trẻ muốn tiếp tục làm cho dù đã hết thời gian một hoạt động. Điều này làm tôi rất vui và tự tin trong biện pháp hướng dẫn trẻ đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu phế thải.
* Đối với cô
Từ những nguyên vật liệu phế thải chúng ta có thể làm được một số đồ dùng rất có ích với chúng ta đấy, bên cạnh đó nó còn làm giảm thiểu đi nguồn rác thải rất đáng kể. Từ những chai lọ, bình nhựa, vỏ ốc, vỏ nghêu… ta có thể làm nên những hộp đựng bút thật xinh xoắn, làm thành những chậu hoa dây, dùng làm độc bình trang trí và cắm hoa, làm những chiếc hộp để đựng bánh kẹo hay làm những chiếc chậu để trồng rau sạch, từ những lốp xe cũ ta có thể biến thành sân chơi thể chất cho trẻ em tại trường…
– Cách làm các đồ dùng từ nguyên vật liệu phế thải như sau:
– Hộp đựng bút: Ta chỉ cần dùng một bình nhựa rồi cắt lấy phần dưới khoảng 20cm sau đó chúng ta trang trí thêm một chút chi tiết nhỏ vào thì ta có thể có một hộp đựng bút thật xinh xắn đấy.
– Chậu trồng rau hoặc hoa trang trí: Ta sử dụng các bình nhựa lớn sau đó cắt dọc theo cái bình một khoảng trống rồi bỏ đất vào, chúng ta có thể trồng hoa hoặc rau vào đó rồi nối các bình lại với nhau rối treo chúng lên. Sau một thời gian bạn có các chậu hoa thật đẹp hay những chậu rau sạch thật ngon.
– Hộp đựng bánh kẹo: Ta chuẩn bị các bình nhựa sau đó cắt lấy phần dưới đít bình rồi úp hai đít bình lại với nhau sau đó trang trí một số chi tiết nhỏ vào thì sẽ tạo thành một hộp đựng bánh đẹp đấy.
– Xích đu: Dùng các bánh xe tải hoặc xe máy rồi lấy dây xích buộc chúng lại rồi treo lên cao thì chúng ta có thể ngồi được. Bên cạnh đó ta có thể dùng các loại bánh xe để làm sân chơi thể chất cho trẻ.
Từ những thành công trong các biện pháp trên, nên tôi đã tổ chức một buổi hội thảo với phụ huynh qua zalo nhóm lớp về chuyên đề “Hội vui xuân của bé” thông qua trực tuyến với thông điệp “tất cả vì con em sau này”. Để buổi hội thảo được thành công trước hết tôi lên kế hoạch cho buổi hội thảo, sau đó tôi cùng phụ huynh nghiên cứu cách thức tổ chức ngày hội và sàng lọc các đồ dùng đồ chơi để trang trí trong ngày hội. Trên cơ sở đã tìm hiểu và nắm bắt về khả năng từng phụ huynh, tôi phân công nhiệm vụ theo từng nhóm như sau: Nhóm 1 tìm kiếm nguyên vật liệu phế thải bằng hình thức tổ chức các hoạt động “ngày thứ bảy tình nguyện” hay “ngày chủ nhật xanh”, khi thu gom nguyên vật liệu phải có sự chọn lọc: Ví dụ: Chọn các bình nhựa, muỗng nhựa để làm hoa, bánh xe các loại để làm sân chơi tập thể chất cho trẻ…. Nhóm 2 là nhóm nguyên cứu sưu tầm mẫu: Mẫu phải sáng tạo, mới, đẹp mắt, thu hút trẻ. Nhóm 3 là nhóm những người khéo tay để phối hợp với cô làm ra các sản phẩm đẹp để trang trí trong ngày hội. Nhóm 4 là nhóm trang trí cho ngày hội. Sau một buổi hội thảo với phụ huynh qua trực tuyến về chuyên đề “Hội vui xuân của bé” tất cả phụ huynh hưởng ứng, đồng tình tham gia vào hoạt động này. Điều này lại một lần nữa khẳng định việc phụ huynh đã hiểu được ý nghĩ và tầm quan trọng của việc tận dụng nguyên vật liệu phế thải để làm đồ dùng đồ chơi.
1.2. Phân tích tình trạng của giải pháp đã biết:
Trong thực tế qua nhiều năm giảng dạy, tôi được tiếp xúc trực tiếp với trẻ, tôi nhận thấy được rằng trẻ nhỏ thích được chơi với những đồ chơi mới, lạ, đặc biệt là những đồ chơi mà do tự tay trẻ làm ra, trong khi đó những đồ chơi hiện có trong lớp lại mang tính phổ biến, hạn chế về số lượng và ít được thay đổi, vì vậy trẻ không phát huy được tính tích cực, sáng tạo trong các hoạt động.
Việc làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu phế thải giúp chúng ta tiết kiệm được tiền mua sắm vật liệu, tạo ra nhiều đồ chơi mang tính sáng tạo, phong phú. Những đồ chơi này cũng dễ làm, dễ sử dụng, sử dụng được trong các giờ học, giờ chơi, trang trí thông qua đó tuyên truyền với mọi người xung quanh từ phụ huynh đến trẻ về việc bảo vệ môi trường. Như vậy tôi và trẻ đã góp phần nhỏ bé của mình vào việc giảm thiểu được lượng rác thải thải ra môi trường.
Đầu năm học 2021 – 2022, tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo nhỡ và dạy theo chương trình giáo dục theo thông tư 51/2020/TT-BGDĐT ngày 31/12/2020 của bộ giáo dục và đào tạo, tôi đã nhận thấy những ưu điểm và nhượt điểm như sau:
* Ưu điểm.
Được Ban giám hiệu nhà trường quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị đồ dùng, đồ chơi đầy đủ, có máy vi tính, phòng học rộng rãi, thoáng mát, có đủ ánh sáng. Tạo điều kiện cho tôi được đi học bồi dưỡng chuyên môn. Ban giám hiệu nhà trường đã tổ chức hội thi làm đồ dùng dạy học năm 2021 – 2022 nhằm bồi dưỡng kỹ năng tận dụng những phế thải để làm đồ dùng cho trẻ.
Đa số phụ huynh quan tâm đến việc học tập của con em, phối hợp thường xuyên với giáo viên, sẵn sàng đóng góp, hỗ trợ và tìm kiếm nguyên vật liệu cho việc làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ càng thêm phong phú và đa dạng.
Bản thân tôi tự học hỏi tìm tòi mẫu sáng tạo và mẫu đẹp để hướng dẫn cho trẻ cách làm đồ dùng, đồ chơi, hướng dẫn cho phụ huynh hoặc tuyên truyền rộng hơn thông qua nhóm zalo của lớp. Đa số trẻ rất hứng thú khi được tự tay mình tạo ra đồ dùng, đồ chơi và chơi với đồ dùng, đồ chơi đó.
* Nhược điểm.
Đối với lớp tôi việc thu gom nguồn nguyên liệu còn ít và nguồn nguyên liệu thu gom được chưa có sự chọn lọc cụ thể. Công tác phối hợp với một số phụ huynh chưa tốt, hơn nữa một số trẻ chưa hứng thú, còn vụng về, lúng túng chưa biết cách làm, chưa tư duy sáng tạo, thiếu tập trung trong việc làm đồ dùng, đồ chơi dẫn đến việc hướng dẫn cho trẻ cách làm còn gặp nhiều khó khăn, vất vả cho cô và trẻ.
1.3. Nội dung đã cải tiến, sáng tạo để khắc phục những nhược điểm hiện tại:
Từ thực tế trên, với khả năng và kinh nghiệm công tác của bản thân tôi đã tìm tòi, nghiên cứu các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác giáo dục kỹ năng sống cho trẻ và đã mạnh dạn áp dụng tại lớp bao gồm các giải pháp sau:
– Chuẩn bị các điều kiện an toàn để trẻ tham gia làm đồ dùng đồ chơi cùng cô giáo
– Thiết kế mẫu và giới thiệu mẫu
– Tìm kiếm nguyên vật liệu
– Truyên truyền rộng rãi với các ngành biết được lợi ích của việc tái tạo đồ dùng từ nguyên vật liệu phế thải
– Hướng dẫn cách làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu phế thải
1.4. Khả năng áp dụng của sáng kiến:
Sau khi thử nghiệm phương pháp làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo từ nguyên vật liệu phế thải để phục cho trẻ trong hoạt động học, vui chơi, tôi thấy chất lượng giáo dục ngày càng nâng cao, đặc biệt là hoạt động tạo hình. Qua việc khảo sát cuối kỳ I cho thấy tỷ lệ trẻ hứng thú, có kỹ năng trong việc làm đồ dùng đố chơi từ phế thải tăng lên từ 50-60%. Hơn nữa phụ huynh cũng quan tâm hơn trong việc làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu phế thải cho trẻ. Từ những kết qua trên cho thấy các giải pháp mà bản thân nghiên cứu áp dụng đạt được hiệu quả cao.
1.5. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
Để hướng dẫn trẻ làm được những đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu phế thải trong trường mầm non, thì ở mỗi giáo viên chúng ta trước tiên đều phải có kiến thức và kỹ năng tốt, là người đưa ra các mẫu đẹp cho trẻ, có khả năng để cuốn hút trẻ tham gia.
Muốn thu hút trẻ tham gia hoạt động này cùng cô, tôi luôn đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức các hoạt động sao cho phù hợp với tình hình của trẻ ở từng thời điểm và đặc biệt tôi luôn sưu tầm những mẫu mới để cuốn hút trẻ. Hơn nữa cô giáo luôn là điểm tựa cho trẻ, luôn tạo cho trẻ sự thoả mái.
Thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình của trẻ, phối hợp tốt với phụ huynh về việc tiềm kiếm nguyên vật liệu phế thải và luôn phối hợp với phụ huynh để tìm ra những giải pháp tốt nhất đối với những cháu chưa hứng thú hay còn vụng về trong khi thực hiện.
1.6. Hiệu quả sáng kiến mang lại:
– Đối với giáo viên: Nắm chắc nội dung, có nhiều bài học kinh nghiệm hơn trong phương pháp dạy trẻ làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo như:
+ Cần phải có kế hoạch làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ hàng tuần, hàng tháng.
+ Tìm tòi, học hỏi để tạo ra nhiều mẫu đồ dùng, đồ chơi đẹp, hấp dẫn.
+ Áp dụng phương pháp dạy học bằng đồ dùng trực quan.
+ Truyên truyền rộng rãi trong phụ huynh để phối hợp cùng giáo viên tạo nguồn đồ dùng đồ chơi cho trẻ.
+ Biết phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của trẻ. Tận tụy, đồng cảm với nhu cầu, ích lợi cá nhân của trẻ, tạo cơ hội cho trẻ phát triển. Biết kích thích động cơ của trẻ, gây hứng thú cho trẻ, khen chê đúng mức, động viên khích lệ kịp thời.
Không những thế tôi có nhiều kinh nghiệm trong việc sưu tầm nguyên vật liệu. Nâng cao tay nghề, có sự khéo léo hơn trong việc làm đồ dùng, đồ chơi.
– Đối với trẻ: Qua một thời gian áp dụng các biện pháp trên, tôi thấy trẻ nhanh nhẹn hơn trong việc thực hành trong giờ học, trẻ có nhiều kỹ năng, sự khéo léo, tinh tế, biết tạo ra những đồ dùng đồ chơi cho chính bản thân trẻ, só nhiều sáng tạo khi tạo ra sản phẩm, biết thể hiện tình cảm của mình đối với các đồ chơi, biết giữ gìn và cất đồ dùng đúng nơi quy định, biết được tầm quan trọng của bảo vệ môi trường.
– Đối với phụ huynh: Họ đã nhìn nhận vấn đề quan trọng của việc làm đồ dùng, đồ chơi từ nguyên vật liệu phế thải ở trường mẫu giáo, nhận thấy được tác dụng của việc làm đồ dùng, đồ chơi từ nguyên vật liệu phế thải đối với trẻ. Vì vậy, phụ huynh đã nhiệt tình hơn trong việc giúp đỡ giáo viên trong việc tìm kiếm nguyên vật liệu và sẵn sàng tham gia vào các hoạt động làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu phế thải của lớp.
2. Những thông tin cần được bảo mật: Không có
3. Danh sách những thành viên đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng sáng kiến lần đầu:
TT Họ và tên Nơi công tác Nơi áp dụng sáng kiến Ghi chú

1

2
Trên đây là bản báo cáo sáng kiến “Một số biện pháp làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu phế thải”. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện báo cáo không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được ý kiến đóng góp của Hội đồng khoa học các cấp.